In de pers en op sociale media wordt gesteld en gesuggereerd dat het burgerinitiatief ‘Hart boven Hard’ een spin-off zou zijn van ‘de Verenigde Verenigingen’. We onderscheiden hier graag even feit van fabel.

Aan de basis van de ‘geruchtenstroom’ ligt het feit dat onze vzw, Samen vzw, in het voorjaar van 2014 de url www.hartbovenhard.be registreerde. Dat is inderdaad op 28 maart gebeurd, omdat de activiteiten in het kader van onze verkiezingscampagne naderhand onder deze noemer georganiseerd werden. Zo ontwikkelden we een gesproken memorandum en organiseerden we op 24 april een ‘Lentetop’ onder deze noemer. Daar voerden oa vijf partijvoorzitters een debat naar aanleiding van de voornaamste bezorgdheden en vragen van het brede verenigingsleven.

Toen kwamen de verkiezingen, de regeringsonderhandelingen en mid-augustus 2014 lekte een besparingstabel uit die velen naar adem deed happen. Een dag later kwam de vraag van Wouter Hillaert en Hugo Franssen in onze mailbox terecht alsook in die van vele van onze kernorganisaties. Of het niet zinvol zou zijn om met iedereen die wil, individuen én organisaties, de koppen bijeen te steken in functie van het geven van een krachtig signaal. De meeste organisaties gingen erop in en ook één van onze twee stafmedewerkers was aanwezig op de eerste bijeenkomsten. Het idee groeide er om met iedereen rond de tafel een ‘alternatieve septemberverklaring’ te schrijven. Om naar buiten te treden, was een welluidende en veelzeggende naam voor het platform nodig. Op 6 september werd er over enkele namen gestemd en uiteindelijk haalde Hart boven Hard het, voornamelijk omdat deze vlag de vele ladingen binnen eenzelfde boodschap dekt. Uit het verslag van die vergadering: “‘Hart boven Hard klinkt helder en combineert een positieve boodschap met het afzetten tégen een hard beleid. We willen inclusief werken en dus niet te hard overkomen, dat is belangrijk. Het is een goede slogan om mensen mee te krijgen. Bovendien is er al veel denkwerk in gekropen, omdat deze slogan ooit al dienst deed bij een kleiner gelijkaardig initiatief bij ‘de Verenigde Verenigingen’. Het was een open slogan, die hierbij dus opnieuw opgepikt werd. De url van de site stelden we gratis ter beschikking. Onze verkiezingscampagne was immers afgelopen en de oorspronkelijke inhoud ervan werd verwijderd.

En toen ging het hard. Intussen onderschreven meer dan 15.000 mensen en ruim 1000 organisaties de ‘Alternatieve Septemberverklaring’ van Hart boven Hard. Vanuit ‘de Verenigde Verenigingen’ hebben we ook veel organisaties mee opgeroepen om deze verklaring kracht bij te zetten. Het stond en staat iedereen vrij dat al dan niet te doen.

Wie op basis daarvan ‘Hart boven Hard’ een vermomd burgerinitiatief vindt, opgestart vanuit ‘de Verenigde Verenigingen’, doet niet alleen de waarheid geweld aan, maar weet vooral niet wat ‘middenveld’ is en hoe het werkt. Het middenveld is een komen en gaan van engagement. Het bestaat uit groepen mensen die initiatief nemen, al dan niet tijdelijk, en uit de interactie ervan met zogenaamde ‘gevestigde organisaties’. In deze tijden van actieve en mondige burgers is het beeld van machtige organisaties die met een vingerknip makke burgers voor gelijk welke kar spannen, hopeloos achterhaald. Als het al ooit bestaan heeft. Hart boven Hard is en blijft een burgerinitiatief dat zowel organisaties als individuele burgers wil engageren om te tonen dat er op vele fronten een alternatief is voor het beleid van deze regeringen. Je kan daar als netwerk van middenveldorganisaties alleen maar blij mee zijn! Maar kapen, recupereren, overnemen? Serieus. 'de Verenigde Verenigingen' is een platform van maatschappelijke middenveldorganisaties die onderling expertise en ervaringen uitwisselen en waar nodig gezamenlijk hun stem laten horen. En we doen dat ook. Permanent. Vóór de verkiezingen (zie hoger), tijdens de regeringsvorming, naar aanleiding van de besparingsbom in augustus én nu nog. En we zullen dat blijven doen. In het verlengde van onze werking spelen we onze rol door organisaties op te roepen tot actief engagement in Hart boven Hard, wat –tot verbazing van velen, het moet gezegd – ook massaal gebeurt. Volgens sommigen recuperatie. Wij noemen dat samenwerking. Organisaties in allerlei maten en gewichten die samenwerken met geëngageerde individuele burgers en elkaar vinden? Nee, dat kan toch niet? In elk geval kunnen politiek en media dat niet goed plaatsen.

Als netwerk van verenigingen vinden wij het meer dan nodig dat er blijvend gepraat wordt, iets wat ‘de Verenigde Verenigingen’ op regelmatige basis ook rechtstreeks met de Vlaamse regering doet. Dat het debat binnen middenveldorganisaties gevoerd moet worden, iets wat we altijd stimuleren. Dat het nodig is om het debat te voeren op café, in de straat en straks aan de kerstdis. Net daarom is een brede beweging als Hart boven Hard belangrijk en stoppen we er de nodige tijd en energie in. Om de samenleving te mobiliseren, te inspireren en te politiseren (in de niet partijpolitieke betekenis van het woord).

Een middenveld dat zichzelf ernstig neemt, speelt nu eenmaal tegelijk verschillende rollen. Het mobiliseert, stimuleert het debat, gaat de confrontatie aan en praat tegelijk op een constructieve manier met beleidsmakers over hoe we elkaar kunnen versterken en onze samenleving verbeteren. We begrijpen dat dit niet in een polariserend plaatje past, maar de waarheid en complexe werkelijkheid heeft haar rechten.

i.s.m. het informatiebureau van het Europees Parlement

Vrijdag 10 oktober / 14.30u – 17.00u

Infobureau van het Europees Parlement – Trierstraat 3 (Luxemburgplein), 1050 Brussel

In aanloop naar de verkiezingen organiseerde ‘de Verenigde Verenigingen’, ism het Informatiebureau van het Europees Parlement, op 21 februari een Think & Drink met een aantal Vlaamse Europarlementsleden. Een dertigtal vertegenwoordigers van verschillende verenigingssectoren merkten er o.a. de goodwill van onze Vlaamse Europarlementsleden om in dialoog te gaan met het middenveld over belangrijke thema’s op de Europese agenda. Er werd meteen afgesproken om bij de opstart van het nieuwe Europees parlementair jaar en rond het aantreden van een nieuwe Europese Commissie opnieuw de koppen bij elkaar te steken*.

Op 10 oktober maken we kennis met elkaar en elkaars bezorgdheden en suggesties. We komen te weten welke prioriteiten de Europarlementsleden in hun werk leggen, welke specialisaties ze ontwikkelen en welke rol het middenveld daar kan/moet in spelen. We vragen hen welke indrukken, pijnpunten of opportuniteiten bleven hangen na de hoorzittingen met de nieuwe kandidaat-commissarissen. Tegelijk schetst professor Ferdi De Ville de huidige context bij twee blijvende pijnpunten voor verenigingen in Vlaanderen (en daarbuiten) en gaan we erover in discussie. Het blijvend democratisch deficit op Europees niveau, waarbij onder andere ook de interactie met het middenveld hapert, en de groeiende vermarkting die ook verenigingen steeds meer in een keurslijf dwingt. Het omvattende vrijhandelsverdrag tussen de EU en de VS en de potentiële gevolgen ervan, wordt opnieuw een interessante test-case.

Benieuwd naar de inzichten van onze Europarlementsleden? Op zoek naar een inrijpoort om geregeld uw bekommernissen en ideeën op een Europees niveau te ventileren? U broedt op een ei dat Europarlementsleden kan interesseren? Zorg dan dat je erbij bent. Wij zorgen voor een informele setting, een open vizier en gemotiveerde sprekers. Zorgt u mee voor een boeiend gesprek?

* Op 10 oktober zijn de parlementaire hoorzittingen met de 28 kandidaat-Eurocommissarissen normaliter al achter de rug. Maar niet getreurd: wilt u een vraag stellen over de visie of voorstellen van deze EC (of van één commissaris in het bijzonder), bezorg die dan asap, uiterlijk 18 september, aan This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it. . Zorg voor een korte duiding, formuleer de vraag helder, niet te technisch, en beperk het geheel tot maximaal 10 lijnen. Wij zorgen ervoor dat uw vraag bij de juiste parlementsleden terechtkomt. Garanderen dat uw vraag ook daadwerkelijk gesteld wordt, kunnen we niet. Niettemin is het nuttig dat u in deze fase uw bezorgdheid of interesse kenbaar maakt. Op de Think & Drink gaan we verder in op vragen die te maken hebben met interactie met het middenveld en vermarkting in de brede zin.

Programma

Moderatie: Danny Jacobs (voorzitter ‘de Verenigde Verenigingen’)
14.30     Verwelkoming en drankje

14.35     Keynote Ferdi De Ville (prof. Europese studies, UGent)

Participatieve democratie in Europa : het belang van interactie tussen politiek en maatschappelijk middenveld tegen de achtergrond van toenemende vermarkting

14.55     Rondje van de tafel. Waar willen de Europarlementsleden voor gaan en op welke manier?

15.15     # 1 – Interactie met het middenveld: alles kan beter, maar hoe?

• “I am committed to enhanced transparency when it comes to contact with stakeholders and lobbyists. Our citizens have the right to know with whom Commissioners and Commission staff, Members of the European Parliament or representatives of the Council meet in the context of the legislative process. I will therefore propose an Inter-institutional Agreement to Parliament and Council to create a mandatory lobby register covering all three institutions. The Commission will lead by example in this process.” (Juncker, 10 priorities)
• “The relationship with national Parliaments is of great importance to me, notably when it comes to enforcing the principle of subsidiarity. I will explore ways to improve the interaction with national Parliaments as a way of bringing the European Union closer to citizens.” (Juncker, 10 priorities)

De nieuwe commissievoorzitter Juncker zei al in zijn openingstoespraak dat parlement én commissie in het algemeen belang moeten handelen en dat samen doen”. Hij riep vertegenwoordigers van lidstaten op om consequent de beslissingen die in ‘Brussel’ samen genomen worden ook op het thuisfront te verdedigen. En jawel, hij had het – en velen gingen hem daarin voor – over de groeiende kloof met de burger en de nood om Europa beter ‘uit te leggen’. Maar informeren en uitleggen is maar de noodzakelijke eerste stap. Burgers worden niet gemakkelijk warm van welk Europees beleid dan ook, maar kunnen we niet starten met hun belangen, hoe uiteenlopend ook, beter te laten horen in de Europese politiek? Burgers kunnen dat steeds meer rechtstreeks. Een goede zaak, maar dat zal de kloof allerminst dichten. Het middenveld, hoe divers, veelzijdig en anders gestructureerd het ook is in verschillende lidstaten, kan daar een grote(re) rol spelen.

Hebben onze Europarlementsleden concrete voorbeelden van acties of onderhandelingen waarbij middenveldorganisaties een belangrijke rol speelden? Waar zien ze verbetering? Waaraan moet, zowel door Europa als door het middenveld, nog aan gewerkt worden? Hoe kan de EU beter aansluiting vinden met wat er bottom-up, in lokale entiteiten, gebeurt? Wat is hun droom terzake en hebben de bevraagde kandidaat-Eurocommissarissen hierover interessante antwoorden gegeven?

• Europarlementsleden aan het woord
• Gemodereerde discussie met publiek

16.05     # 2 – Verenigingen in een markt-keurslijf

• (over vrijhandelsverdrag met VS) “However, as Commission President, I will also be very clear that I will not sacrifice Europe’s safety, health, social and data protection standards or our cultural diversity on the altar of free trade.” (Juncker, 10 priorities)
• “I will insist on enhanced transparency towards citizens and the European Parliament – which will, under the EU Treaties, have the last word on the conclusion of the agreement – during all steps of the negotiations.” (Juncker, 10 priorities)

“Economie dient de mens, niet omgekeerd”, zegt Juncker, daarmee een open deur intrappend. ‘de mens moet centraal staan in de samenleving, en onze focus op economie, groei, concurrentie moet zich uiteindelijk daarop richten’ zegt hij verder. Klopt, maar het beleid van de Europese Unie lijkt toch vooral gebouwd rond en gericht op de interne Europese markt. Met als gevolg jarenlange discussies over wat nu diensten van algemeen of algemeen economisch belang zijn. Veel verenigingen ervaren de impact in hun dagelijkse werking. Drijven ze handel als ze pannenkoeken verkopen? Zijn hun werkingssubsidies plots staatssteun? Al naargelang hun acties, worden ze door de Vlaamse overheid – die EUwetgeving ‘implementeert’ – beschouwd als ondernemer, vzw of zelfs overheid. Het directe gevolg is dat verenigingen drie keer nadenken voor ze acties organiseren. Hun eigenheid, autonomie, creativiteit en innovatief vermogen wordt daardoor gefnuikt. Vrijwilligers zetten het op een lopen enz.

Hoe kan het beleid van de Europese Unie zorgen voor meer ademruimte voor verenigingen? Hoe kunnen ze de eigenheid van verenigingen beter (h)erkennen? Hoe het potentieel van verenigingen beter benutten? Hoe kan met andere woorden Juncker ervoor zorgen dat ook het rijke verenigingsleven niet geslachtofferd wordt op het altaar van de vrijhandel? Hebben de kandidaat-Eurocommissarissen hierover interessante dingen gezegd? Op welke dossiers terzake willen onze Europarlementsleden wegen?

• Europarlementsleden aan het woord
• Gemodereerde discussie met publiek

17.00     Afsluiting & drankje